Tuesday, 20 April 2021

List of Most Top 62 Important Lakes in India (State Wise) 2021-SSC,Railway,Other Govt Exam

๐Ÿ‘‰List of Most Top 62 Important Lakes in India (State Wise) 2021 -SSC,Railway,Other Govt Exam...

Lake is a surface water body that is surrounded by land. Rivers will be outlet or inlet to the lakes i.e. lakes take the water from rivers or act as a source of water. Lakes are found in various landscapes like Hilly areas, plains, plateaus, rift zones, etc. In this article, we will read state wise list of Natural Lakes in India.

electricalk4u.blogspot.com


Natural Lakes in India (State Wise)

TYPES OF LAKES


Sl.NoTypes of Lake in India
1.Freshwater Lakes
2.Saltwater Lakes
3.Natural Lakes
4.Oxbow Lakes
5.Artificial Lakes
6.Crater Lakes

A) There are various types of lakes which can be classified based on different criteria – They are Fresh Water Lakes, Salt Water lakes, Natural Lakes, Artificial Lakes, oxbow lake, Crater Lake, etc.

Note-

  • Crater Lake- Formed due volcanic activity
  • Oxbow Lake- Formed by river deposits

Uses Of Lakes-Application

B) Lakes have various applications like drinking water, irrigation, navigation, water storage, livelihood (fishing, etc.), impact on microclimate, etc.

Important Facts About Lakes in India

  • Largest freshwater lake in India – Wular Lake, Jammu and Kashmir
  • Largest Saline water lake in India – Chilka Lake, Orissa
  • Highest lake in India (Altitude) – Cholamu lake, Sikkim
  • Longest Lake in India – Vembanad lake, Kerala
  • Largest Artificial Lake in India – Govind Vallabh Pant Sagar (Rihand Dam)

Most Top 62 Important Lakes in India (state Wise) 

S.No.

Name

State

District

Type of Lakes

Facts/Description

1

Pulicat Lake

Andhra Pradesh

Sullurpet

Brackish Water

It encompasses Pulicat Lake Bird Sanctuary;
Satish Dhawan Space Centre located here

2

Kolleru Lake

Andhra Pradesh

Vijayawada

Freshwater

Home to migratory birds

3

Nagarjuna Sagar

Andhra Pradesh

Nalgonda

Freshwater

Artificially constructed;
Krishna river

4

Haflong Lake

Assam

Silchar

Freshwater

High altitude lake

5

DeeporBeel

Assam

Kamrup

Freshwater

Under Ramsar Convention

6

Son Beel

Assam

Karimganj

Freshwater (Tectonically formed)

Largest wetland in Assam

7

Chandubi lake

Assam

Kamrup

Freshwater

Migratory Birds (winter);
formed by 1897 earthquake

8

Kanwar Lake

Bihar

Begusarai

Oxbow (freshwater)

Asia’s largest freshwater oxbow lake;

9

Hamirsar lake

Gujarat

Kutch

Artificial

Situated in centre of Bhuj

10

Kankaria lake

Gujarat

Ahmedabad

Artificial

During 14th century by Muhammed Shah II

11

Narayan Sarovar

Gujarat

Kutch

Artificial freshwater

Pilgrimage site for Hindus

12

Thol Lake

Gujarat

Mehsana

Lentic lake

Constructed for irrigation purpose

13

Vastrapur

Gujarat

Ahmedabad

Freshwater

Narmada River;
Picnic spot

14

Badkal Lake

Haryana

Faridabad

Freshwater

Man made

15

Blue Bird Lake

Haryana

Hisar

Freshwater

Migratory Birds, Wetland Habitat

16

Brahma Sarovar

Haryana

Thaneswar

Freshwater

Ancient water pool sacred to Hinduism

17

Damdama Lake

Haryana

Sohna

Freshwater

Constructed by British government for Rainwater Harvesting

18

Karna

Haryana

Karnal

Freshwater

Connected to great epic Mahabharata

19

Tilyar

Haryana

Rohtak

Freshwater (canal inflow)

Located inside Tilyar Zoo

20

Chandra Taal

Himachal Pradesh

Lahul and Spiti

Sweetwater lake

Ramsar wetland site

21

Suraj Taal

Himachal Pradesh

Lahul and Spiti

Freshwater (High Altitude)

Bhaga River inflow

22

MaharanaPratapSagar

Himachal Pradesh

Kangra

Freshwater

Ramsar site

23

Prashar lake

Himachal Pradesh

Mandi

Holomitic (Freshwater)

It has a floating Island

24

Dal lake

J &K

Srinagar

Warm monomitic

Remnants of  past glacial period

25

Pangong Tso

J &K

Ladakh

Endorheic Lake (saline water)

Indo-China Border

26

Wular lake

J &K

Bandipora

Tectonic lake (fresh water)

Largest freshwater lake in India

27

TsoMoriri

J &K

Ladakh

Saltwater

High altitude lake

28

Agata lake

Karnataka

Bangalore

Freshwater

Located in southwest part of the city

29

Bellandur Lake

Karnataka

Bangalore

Freshwater

 -

30

Karachi lake

Karnataka

Mysore

 -

Butterfly park

31

Ulsoor lake

Karnataka

Bangalore

Stale water

It has several islands

32

Kukarahalli lake

Karnataka

Mysore

Freshwater

Recreational

33

Honnamana

Karnataka

Kodagu

Freshwater

Holy lake, place for various festivals

34

Pampa Sarovar

Karnataka

Hampi

Freshwater

Tungabhadra river

35

Ashtamudi Kayal

Kerala

Kollam

Brackish water

Ramsar wetland site

36

Kuttanad

Kerala

Alappuzha, Kottayam

 

Backwater paddy cultivation

37

Vembanad

Kerala

 -

Brackish water

Ramsar wetland; boat race

38

Shashtamkotta

Kerala

Kollam

Freshwater

Ramsar wetland

39

Bhojtal

Madhya. Pradesh

Bhopal

Freshwater

Ramsar site; largest artificial lake in India

40

Salim Ali

Maharashtra

Aurangabad

Freshwater

Birdwatching

41

Shivsagar

Maharashtra

Satara

Freshwater

Koyna dam

42

Lonar lake

Maharashtra

Buldhana

Crater lake

National Geo-Heritage monument

43

Loktak lake

Manipur

 -

Lenticular freshwater

Ramsar wetland; Phumdis (Floating Islands); Multipurpose project

44

Umiam

Meghalaya

Shillong

Freshwater

Famous for cycling and boating

45

Tam Dil

Mizoram

Saitual

Freshwater

 -

46

Chilika lake

Orissa

Puri

Brackish water

India's largest brackish water lake; lagoon

47

Kanjia lake

Orissa

Bhubaneswar

Freshwater

Wetland of national importance

48

Harike

Punjab

Ferozepur

Freshwater

Ramsar wetland site

49

Rupar

Punjab

Rupnagar

Freshwater

Manmade riverine lake

50

Kanjli

Punjab

Kapurthala

Freshwater

Ramsar wetland site

51

Sambhar lake

Rajasthan

Sambhar Lake-town

Saltwater

Ramsar wetland; largest inland saltwater lake in India

52

Rajsamand

Rajasthan

Rajsamand

Freshwater

 -

53

Tsomgo lake

Sikkim

East Sikkim

Freshwater

Winter frozen

54

Khecheoplari

Sikkim

West Sikkim

Freshwater

Sacred lake for Hindus and Buddhists

55

Ooty lake

Tamilnadu

Nilgiris

Freshwater

Boat House

56

Chembarambakkam

Tamilnadu

Chennai

Artificial lake

 -

57

Hussain Sagar

Telangana

Hyderabad

Artificial lake

Artificial Gibraltar rock island

58

Badrakali lake

Telegana

Warangal

Freshwater

Artificial lake

59

Govind Ballabh Pant Sagar

Uttar Pradesh

Sonbhadra

Man-made lake

Rihand dam

60

Belasagar

Uttar Pradesh

Kulpahar

Freshwater

Irrigation lake

61

Bhimtal

Uttarakhand

Nainital

Freshwater

Medium altitude lake

62

East Calcutta wetlands

West Bengal

Calcutta

Brackish water

Ramsar wetland



Longest, Largest, Biggest, and Highest Things in India -Interesting Facts about India

Longest, Largest, Biggest, and Highest Things in India -Interesting Facts about India

electricalk4u.blogspot.com


In almost all the SSC and Other competitive exams, many fact-based questions are asked. For Upcoming Exam 2021-22. So to prepare you well for this in this series of Static GK, we are giving you important facts related to India. We have covered all the longest, largest, tallest, and smallest type questions.

Interesting Facts about India

Bridges, Roads and Rail Route

LONGEST

 

 

 

Bridge/ River Bridge

Dhola Sadiya Bridge on lohit river, Assam (also known as Bhupen Hazarika Setu, 9.15km)

Sea bridge

Bandra Worli Sea Link on Mahim bay, Mumbai   (5.6km)

Railway Bridge

Vembanad Rail Bridge, Kerala

Train Route

Vivek Express,  Dibrugarh to Kanyakumari  (4286 km)

Highway Tunnel

Chenani-Nashri Tunnel( also known as Patnitop Tunnel, 11.2 Km ) on  NH44, Jammu & Kashmir

Railway platform

Gorakhpur, UP (1355.4m)

Railway Tunnel

Pir  Panjal  Railway Tunnel (11.215 km),  Jammu & Kashmir

National Highway

●  NH-44 (Srinagar  to Kanyakumari, 3745 KM)

●  Previously this highway was known as NH-07 and it was starting from Varanasi (Uttar Pradesh) and was ending at Kanyakumari (Tamilnadu).

Road

Grand Trunk road from Delhi to Kolkata. (2500 km; one of the oldest roads of Asia).

Electric railway line

From Delhi to Kolkata via Patna (1532 km)

Which State has Longest Highway

Uttar Pradesh (752 km)

longest Elevated Expressway

Chennai Port Maduravoyal Elevated Expressway

 

LARGEST

 

 

 

Sea Bridge

Anna Indira Gandhi Bridge (Tamil Nadu)

Road Network (state)

Maharashtra ( 6.08 lakhs km)

Road density (KM per unit Area)

Kerala (5268 km/km2)

Share of national highway

Uttar Pradesh (8483 km)

TALLEST (Highest)

Road

Leh- Manali at Khardungla, (Jammu and Kashmir)

BIGGEST

Cantilever bridge

Rabindra Setu ( Howrah Bridge),  Kolkata

Coasts, Borders, States

LONGEST

 

 

Coastline (State)

Gujarat  (1600 km)

Coastline (South Indian State)

Andhra Pradesh (974 km)

International Border(State)

West Bengal (2217 km)

LARGEST

 

 

 

State with maximum number of international borders

Arunachal Pradesh (3 Countries), West Bengal (3 Countries) , Sikkim (3 Countries)

State with maximum number of neighbouring state

Uttar Pradesh (8 states)

State (Area)

Rajasthan  (3.42 Lakh km2)

State(Population)

Uttar Pradesh (204 million)

State(Population Density)

Bihar (1,106 per sq km)

State(Literacy Rate)

Kerala (94%)

State(Sex Ratio)

Kerala  (1084)

State(Population growth rate)

Meghalaya (27.95%)

State (Most Urbanized)

Goa (62%)

TALLEST (HIGHEST)

Battlefield

Siachen Glacier, Jammu and Kashmir

SMALLEST

 

 

 

State (Area)

Goa (3702 km2)

State (Population)

Sikkim (6.1 lakh)

State (Population Density)

Arunachal Pradesh (17 people)

State (Literacy Rate)

Bihar (63.2%)

State (Sex Ratio)

Haryana (879)

State (Population Growth Rate)

Sikkim (12.89%)

State (Least Urbanized)

Himachal Pradesh (10%)

Man Made Structures

LONGEST

 

 Longest Corridor

Corridor of Ramanathaswamy Temple at Rameswaram (Tamil Nadu)

LARGEST

 

 

 

Auditorium

Sri Shanmukhanand Hall,  Mumbai

Mosque

Jama Masjid (Delhi)

Temple

Sri Ranganathaswamy temple, Tamil Nadu

Dome

Gol Gumbaz, Bijapur, Karnataka

Planetarium

Birla Planetarium, Kolkata

Cave Temple

Kailash Temple ( Ellora, Maharashtra)

Museum

Indian Museum, Kolkata

Public Sector Bank

State Bank of India

Cave

Amarnath (J & K)

Gurudwara

Golden Temple, Amritsar

Zoo

Zoological Gardens, Alipur, Kolkata

Animal Fair

Sonepur (Bihar)

Port

Mumbai (Maharashtra)

Church

Saint Cathedral (Goa)

 Largest

Monastery

Tawang Monastery, Arunachal Pradesh

TALLEST

(HIGHEST)

 

 

 

Dam

Tehri Dam on Bhagirathi river, Uttarakhand  (Height 260 m)

Gateway

Buland Darwaza,  Fatehpur Sikri,  UP

Statue

Gomateshwara, Karnataka

Airport

Leh airport, J&K.

Gallantry Award

Param Vir Chakra

Civilian Award

Bharat Ratna

Straight Gravity Dam

Bhakra Dam on Satluj river, Himachal Pradesh.

BIGGEST

 

Stadium

Yuva Bharti Stadium, Salt Lake, Kolkata

Hotel

Oberoi-Sheraton (Mumbai)

Oldest Church   -  St. Thomas Church at Palayar, Trichur (Kerala)

Place of heaviest rainfall-  Mawsynram (Meghalaya)

Dam, Lakes and Water Bodies

LONGEST

 

 

 

 

 

 

 

Canal

 Indira Gandhi Canal, Rajasthan (Source Harike barrage, Punjab).

Beach

Marina Beach (Chennai)

Glacier

Siachen Glacier, Ladakh , J&K.

Dam

Hirakud Dam on Mahanadi River, Odisha (25.8 km)

Man-made lake

Govind Vallabh Pant Sagar (Rihand Dam, 934m), UP.

lake

Vembanad lake , Kerala ( length 96.5 KM)

TALLEST (HIGHEST)

Lake

Tso-Lhamo Lake, Sikkim (Height  5330m)

 

Tower

Pitampura Tower, Delhi

 

LARGEST

 

 

 

 

Lake

Wular lake, J&K

Brackish(Partial Saline) water lake

Chilika Lake, Odisha

Salt water lake

Sambhar lake, Rajasthan

Fresh water lake

Wular lake , J&K. ( 260 km2)

Artificial Fresh water lake

 Shivaji sagar lake on Koyna Dam , Maharashtra. (891 km2)

 

Barrage

Farakka Barrage, Ganga

Deepest lake  -  Gobind Sagar lake on Satluj river, Himachal Pradesh.  (depth 163 m )

Natural Resources

LONGEST

 

 

 

Longest River which Flows entirely in India

Godavari river ( 1465 km)

River(India)

The Ganga (2640 km. long)

Tributary river of India

Yamuna (1376 km, tributary of Ganga)

Longest river which forms estuary

Narmada  ( Falls in Arabian sea,1300 km)

LARGEST

 

 

 

Desert

Thar  Desert, Northwestern India (2 lakhs  km2)

Delta

Sundarban Delta (on the mouth of Ganga – Brahmaputra River)

State with Maximum Forest Area

Madhya Pradesh ( 94 K km2)

State with maximum percentage of Forest area

Mizoram (about 75%)

TALLEST (HIGHEST)

 

Mountain peak

● Godwin Austin (K2), Karakoram Range, J&K (8611 m)

● Kangchenjunga (8,586 m) highest in undisputed territory of India

Waterfall

Kunchikal Falls, Varahi river, Karnataka

BIGGEST

 

 

Most Populous city

Mumbai

Riverine  Island

Majuli island on  Brahmaputra River, Assam

Deepest River Valley- Bhagirathi and Alaknanda


Physics- Complete List of Important Scientific Instruments and their Usage

Important Scientific Instruments and their Usage

 

electricalk4u.blogspot.com

Today we will be covering a very important topic from the Physics part of the General Knowledge section that is – Important Scientific Instruments and their Usage.

For upcoming EXAM SSC, RAILWAY, AND ANY GOVT EXAM -2021  

Accumulator

It is used to store electrical energy

Altimeter

It measures altitudes and is used in aircraft.

Ammeter

It measures the strength of electric current (in amperes).

Anemometer

It measures the force and velocity of the wind.

Audiometer

It measures the intensity of sound.

Audiphones

It is used for improving the imperfect sense of hearing.

Barograph

It is used for continuous recording of atmospheric pressure.

Barometer

It measures atmospheric pressure.

Binocular

It is used to view distant objects

Bolometer

It measures heat radiation

Calorimeter

It measures the quantity of heat.

Carburettor

It is used in an internal combustion engine for charging the air with petrol vapor.

Cardiogram

It traces movements of the heart, recorded on a cardiograph.

Chronometer

It determines the longitude of a place in a ship.

Cinematography

It is an instrument used in cinema making to throw on screen and enlarged image of the photograph.

Colorimeter

An instrument for comparing intensities of colour.

Commutator

An instrument to change or remove the direction of an electric current, in dynamo used to convert alternating current into direct current.

Cresco graph

It measures the growth in plants.

Cyclotron

A charged particle accelerator which can accelerate charged particles to high energies.

Dynamo

It converts mechanical energy into electrical energy

Dynamometer

It measures force, torque, and power

Electroscope

It detects the presence of an electric charge.

Endoscope

It examines the internal parts of the body.

Eudiometer

A glass tube for measuring volume changes in chemical reactions between gases.

Fathometer

It measures the depth of the ocean.

Galvanometer

It measures the electric current of low magnitude.

Hydrometer

It measures the specific gravity of liquids.

Hydrophone

It measures sound under water.

Hygrometer

It measures humidity in the air.

Kymograph

It graphically records physiological movements (Blood pressure and heartbeat).

Lactometer

It determines the purity of milk.

Manometer

It measures the pressure of gases.

Mariner’s compass

It is an instrument used by the sailors to determine the direction.

Microphone

It converts the sound waves into electrical vibrations and to magnify the sound.

Microscope

It is used to obtain a magnified view of small objects.

Odometer

An instrument by which the distance covered by wheeled vehicles is measured.

Periscope

It is used to view objects above sea level (used in submarines)

Phonograph

An instrument for producing sound.

Photometer

The instrument compares the luminous intensity of the source of light

Potentiometer

It is used for comparing the electromotive force of cells.

Pyrometer

It measures very high temperature.

Quartz Clock

A highly accurate clock used in astronomical observations and other precision work

Radar

Radio, angle, detection and range is used to detect the direction and range of an approaching aeroplane by means of radio micro waves

Radiometer

It measures the emission of radiant energy.

Rain Gauge

An apparatus for recording rainfall at a particular place.

Rectifier

An instrument used for the conversion of AC into DC.

Refractometer

It measures refractive index.

Saccharimeter

It measures the amount of sugar in the solution.

Salinometer

It determines salinity of solution.

Seismograph

It measures the intensity of earthquake shocks.

Sextant

This is used by navigators to find the latitude of a place by measuring the elevation above the horizon of the sun or another star.

Spectrometer

It is an instrument for measuring the energy distribution of a particular type of radiation.

Spectroscope

An instrument used for spectrum analysis

Speedometer

It is an instrument placed in a vehicle to record its speed.

Spherometer

It measures the curvatures of surfaces.

Sphygmomanometer

It measures blood pressure.

Stereoscope

It is used to view two dimensional pictures.

Stethoscope

An instrument which is used by the doctors to hear and analyse heart and lung sounds.

Stroboscope

It is used to view rapidly moving objects.

Tachometer

An instrument used in measuring speeds of aero planes and motor boats.

Teleprinter

This instrument receives and sends typed messages from one place to another.

Telescope

It views distant objects in space.

Theodolite

It measures horizontal and vertical angles.

Thermometer

This instrument is used for the measurement of temperatures.

Thermostat

It regulates the temperature at a particular point.

Transistor

A small device which may be used to amplify currents and perform other functions usually performed by a thermionic valve

Udometer

It is used to measure the amount of liquid precipitation over a set period of time. It is also called Rain Gauge.

Vernier

An adjustable scale for measuring small subdivisions of scale

Viscometer

It measures the viscosity of liquids.

Voltmeter

It measures the electric potential difference between two points.


Five Years Plans of India -In Hindi

Five Years Plans of India -In Hindi

electricalk4u.blogspot.com


เคญाเคฐเคค เคฎें เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจाเค“ं เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เคœเคตाเคนเคฐ เคฒाเคฒ เคจेเคนเคฐु เค•े เคธเคฎเคฏ เคฎें เคถुเคฐू เค•ी เค—เคฏी เคฅी. เคญाเคฐเคค เค•ी เคชเคนเคฒी เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा 1951 เคฎें เคถुเคฐू เค•ी เค—เคˆ เคฅी เค”เคฐ 12 เคตीं เค”เคฐ เค…ंเคคिเคฎ เคชเคฐिเคฏोเคœเคจा 2017 เคฎें เฅ™เคค्เคฎ เคนो เค—เคฏी เคฅी.

เค†เค‡เคฏे เค…เคฌ เคญाเคฐเคค เค•ी เคธเคญी เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจाเค“ं เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคชเคฐीเค•्เคทाเคชเคฏोเค—ी เคคเคฅ्เคฏों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคœाเคจเคคे เคนैं.

 

เคช्เคฐเคฅเคฎ เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 1951 เคธे 1956 เคคเค• เคฅी.

ii. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคนैเคฐोเคก-เคกोเคฎเคฐ เคฎॉเคกเคฒ เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคฅी.

iii. เค‡เคธเค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคง्เคฏाเคจ เคฆेเคถ เค•े เค•ृเคทि เคตिเค•ाเคธ เคชเคฐ เคฅा.

iv. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคธเคซเคฒ เคฐเคนी เค”เคฐ 3.6% เค•ी เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคฅी.

 

เคฆूเคธเคฐी เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 1956 เคธे 1961 เค•े เคฌीเคš เค•ी เคฅी.

ii. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคชी.เคธी. เคฎเคนाเคฒเคจोเคฌिเคธ เคฎॉเคกเคฒ เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคฅी.

iii. เค‡เคธเค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคฒเค•्เคท्เคฏ เคฆेเคถ เค•े เค”เคฆ्เคฏोเค—िเค• เคตिเค•ाเคธ เคชเคฐ เคฅा.

iv. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคญी เคธเคซเคฒ เคฐเคนी เค”เคฐ เค‡เคธเคจे 4.1% เค•ी เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคฅी.

electricalk4u.blogspot.com

(P.C. Mahalanobis)

 

เคคीเคธเคฐी เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 1961 เคธे 1966 เค•े เคฌीเคš เค•ी เคฅी.

ii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ो 'เค—ाเคกเค—िเคฒ เคฏोเคœเคจा' เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै.

iii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคฒเค•्เคท्เคฏ เค…เคฐ्เคฅเคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ो เค—เคคिเคฎाเคจ เค”เคฐ เค†เคค्เคฎ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคฌเคจाเคจा เคฅा.

iv. เคšीเคจ เคธे เคฏुเคฆ्เคง เค•े เค•ाเคฐเคฃ, เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคซेเคฒ เคนो เค—เคฏी เคฅी. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ เค•ा เคฒเค•्เคท्เคฏ 5.6% เคฅा เคฒेเค•िเคจ เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ 2.4% เคฐเคนी เคฅी.

 

เคฏोเคœเคจा เค…เคตเค•ाเคถ

i. เคฏोเคœเคจा เค…เคตเค•ाเคถ เค•ी เคธเคฎเคฏ เค…เคตเคงि 1966 เคธे 1969 เคคเค• เคฅी.

ii. เค‡เคจ เคคीเคจ เคธाเคฒों เคฎें เค•ोเคˆ เคญी เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा เคจเคนीं เคฌเคจाเคฏीं เค—เคฏी เคฅी เคฌเคฒ्เค•ि เคนเคฐ เคธाเคฒ เคเค• เคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा เคฌเคจाเคฏीं เค—เคฏी เคฅी เค”เคฐ เคนเคฐ เคฏोเคœเคจा เคฎें เค•ृเคทि เค”เคฐ เคธเคฎ्เคฌเคฆ्เคง เค•्เคทेเคค्เคฐों เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค‰เคฆ्เคฏोเค— เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•ो เคธเคฎाเคจ เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค•เคคा เคฆी เค—เคˆ เคฅी.

iii. เคฏोเคœเคจा เค…เคตเค•ाเคถ เค•ो เคฌเคจाเคจे เค•े เคชीเค›े เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคญाเคฐเคค-เคชाเค•िเคธ्เคคाเคจ เคฏुเคฆ्เคง เค”เคฐ เคคीเคธเคฐी เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा เค•ी เคตिเคซเคฒเคคा เคฅी.

 

เคšौเคฅी เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 1969 เคธे 1974 เคคเค• เคฅी.

ii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•े เคฆो เคฎुเค–्เคฏ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคฅे; เคชเคนเคฒा, เคธ्เคฅिเคฐเคคा เค•े เคธाเคฅ เคตिเค•ाเคธ เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा เค†เคค्เคฎ เคจिเคฐ्เคญเคฐเคคा เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा.

iii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคนी 1971 เค•े เคšुเคจाเคตों เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค‡ंเคฆिเคฐा เค—ांเคงी เคฆ्เคตाเคฐा "เค—เคฐिเคฌी เคนเคŸाเค“" เค•ा เคจाเคฐा เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฅा.

iv. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เค…เคธเคซเคฒ เคฐเคนी เคฅी เค”เคฐ 5.7% เค•ी เคตिเค•ाเคธ เคฆเคฐ เค•े เคฒเค•्เคท्เคฏ เค•े เคฎुเค•ाเคฌเคฒे เค•ेเคตเคฒ 3.3% เค•ी เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐ เคธเค•ी เคฅी.

electricalk4u.blogspot.com

 

เคชांเคšเคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 1974 เคธे 1979 เคคเค• เคฅी.

ii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เคฎें เค•ृเคทि เค•ो เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค•เคคा เคฆी เค—เคˆ เคฅी, เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เค‰เคฆ्เคฏोเค— เค”เคฐ เค–ाเคจों เค•ो เคตเคฐीเคฏเคคा เคฆी เค—เคฏी เคฅी.

iii. เค•ुเคฒ เคฎिเคฒाเค•เคฐ เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคธเคซเคฒ เคฐเคนी เคฅी เคœिเคธเคจे 4.4% เค•े เคฒเค•्เคท्เคฏ เค•े เคฎुเค•ाเคฌเคฒे 4.8% เค•ी เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคฅी.

iv. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ा เคก्เคฐाเคซ्เคŸ ‘เคกी.เคชी. เคงเคฐ’ เคฆ्เคตाเคฐा เคคैเคฏाเคฐ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा. เคจเคต เคจिเคฐ्เคตाเคšिเคค เคฎोเคฐाเคฐเคœी เคฆेเคธाเคˆ เคธเคฐเค•ाเคฐ เคจे เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ो เคธเคฎเคฏ เคธे เคชเคนเคฒे เคนी 1978 เคฎें เคธเคฎाเคช्เคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा.

เคฐोเคฒिंเค— เคช्เคฒाเคจ: เคœเคฌ เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฎें เคฎोเคฐाเคฐเคœी เคฆेเคธाเคˆ เคธเคฐเค•ाเคฐ เคธเคค्เคคा เคฎें เค†เคฏी เคคो เค‰เคธเคจे เคชांเคšเคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा เค•ो 1978 เคฎें เคนी เค–เคค्เคฎ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคเค• “เคตाเคฐ्เคทिเค• เคช्เคฒाเคจ” เคฌเคจा เคฆिเคฏा เคฅा เคœिเคธे เคฐोเคฒिंเค— เคช्เคฒाเคจ เค•เคนा เค—เคฏा เคฅा.

 

เค›เค เคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 1980 เคธे 1985 เคคเค• เคฅी.

ii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ा เคฎूเคฒ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค—เคฐीเคฌी เค‰เคจ्เคฎूเคฒเคจ เค”เคฐ เคคเค•เคจीเค•ी เค†เคค्เคฎเคจिเคฐ्เคญเคฐเคคा เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा เคฅा.

iii. เค›เค ी เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा เคจे เคญाเคฐเคค เคฎें เค†เคฐ्เคฅिเค• เค‰เคฆाเคฐीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เค•ी เคฅी. เคฎूเคฒ्เคฏ เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เค—เค เค”เคฐ เคฐाเคถเคจ เค•ी เคฆुเค•ाเคจें เคฌंเคฆ เค•เคฐ เคฆी เค—เคˆं เคฅी เคœिเคธเคธे เค–ाเคฆ्เคฏ เค•ीเคฎเคคों เคฎें เคตृเคฆ्เคงि เคนुเคˆ เคฅी เค”เคฐ เคฆेเคถ เคฎें เคฎเคนंเค—ाเคˆ เคจे เค…เคชเคจे เคชैเคฐ เคชเคธाเคฐเคจे เคถुเคฐू เค•เคฐ เคฆिเค เคฅे. เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•े เคธเคฎเคฏ เคธे เคจेเคนเคฐु เค•े เคธเคฎाเคœเคตाเคฆ เค•ा เค…ंเคค เคนो เค—เคฏा เคฅा.

iv. เค‡เคธी เคฏोเคœเคจा เค•े เคธเคฎเคฏ เคธे เคฆेเคถ เคฎें ‘เคซैเคฎिเคฒी เคช्เคฒाเคจिंเค—’ เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เค”เคฐ เคจाเคฌाเคฐ्เคก เคฌैंเค• (1982) เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เคนुเคˆ เคฅी.

V. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคฌเคนुเคค เคธเคซเคฒ เคนुเคˆ เคฅी. เค‡เคธเค•ा เคตिเค•ाเคธ เคฒเค•्เคท्เคฏ 5.2% เคฅा เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธเคจे 5.7% เค•ी เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคฅी.

 

เคธाเคคเคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 1985 เคธे 1990 เคคเค• เคฅी.

ii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•े เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏों เคฎें เค†เคค्เคฎ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เค…เคฐ्เคฅเคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เค”เคฐ เคฐोเคœเค—ाเคฐ เค•े เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เค…เคตเคธเคฐ เคชैเคฆा เค•เคฐเคจा เคถाเคฎिเคฒ เคฅा.

iii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เคฎें เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคจिเคœी เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•ो เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เค…เคงिเค• เคฎें เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค•เคคा เคฎिเคฒी เคฅी.

iv. เค‡เคธเค•ा เคตिเค•ाเคธ เคฒเค•्เคท्เคฏ 5.0% เคฅा เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธเคจे 6.0% เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคฅी.

10. เคตाเคฐ्เคทिเค• เคฏोเคœเคจाเคं: เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฎें เค…เคธ्เคฅिเคฐ เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคธ्เคฅिเคคि เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค†เค เคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा เคธเคฎเคฏ เคชเคฐ เคถुเคฐू เคจเคนीं เคนो เคธเค•ी, เค‡เคธ เค•ाเคฐเคฃ 1990-91 เค”เคฐ 1991-92 เคฎें เคฆो เคตाเคฐ्เคทिเค• เคฏोเคœเคจाเคฏें เคฌเคจाเคฏीं เค—เคฏी เคฅीं.

 

เค†เค เคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 1992 เคธे 1997 เคคเค• เคฅी.

ii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เคฎें เคฎाเคจเคต เคธंเคธाเคงเคจ เคตिเค•ाเคธ เคœैเคธे เคฐोเคœเค—ाเคฐ, เคถिเค•्เคทा เค”เคฐ เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เค•े เคตिเค•ाเคธ เค•ो เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค•เคคा เคฆी เค—เคˆ เคฅी.

iii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคนी เคจเคฐเคธिเคฎ्เคนा เคฐाเคต เคธเคฐเค•ाเคฐ เคจे เคญाเคฐเคค เค•ी เคจเคฏी เค†เคฐ्เคฅिเค• เคจीเคคि เค•ो เคฎंเคœूเคฐी เคฆी เคฅी. เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฆेเคถ เคฎें เค‰เคฆाเคฐीเค•เคฐเคฃ, เคจिเคœीเค•เคฐเคฃ เค”เคฐ เคตैเคถ्เคตीเค•เคฐเคฃ (เคเคฒเคชीเคœी เคฎॉเคกเคฒ) เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เคนुเคˆ เคฅी.

iv. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคธเคซเคฒ เคฐเคนी เคฅी เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคตिเค•ाเคธ เค•ा เคฒเค•्เคท्เคฏ 5.6% เคฐเค–ा เค—เคฏा เคฅा เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เคจे 6.8% เค•ी เคตाเคฐ्เคทिเค• เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคฅी.

 

เคจौเคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 1997 เคธे 2002 เคคเค• เคฅी.

ii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคซोเค•เคธ "เคจ्เคฏाเคฏ เค”เคฐ เคธเคฎाเคจเคคा เค•े เคธाเคฅ เคตिเค•ाเคธ" เคชเคฐ เคฅा.

iii. เค‡เคธे เคญाเคฐเคค เค•ी เค†เคœाเคฆी เค•े 50 เคตें เคตเคฐ्เคท เคฎें เคฒॉเคจ्เคš เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा.

iv. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เค…เคชเคจे เคตिเค•ाเคธ เคฒเค•्เคท्เคฏ 7% เค•ी เคฆเคฐ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเคซเคฒ เคจเคนीं เคฐเคนी เคฅी เค”เคฐ เค‡เคธเคจे เค•ेเคตเคฒ 5.6% เค•ी เคตृเคฆ्เคงि เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคฅी.

 

เคฆเคธเคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 2002 เคธे 2007 เคคเค• เคฅी.

ii. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ा เคฒเค•्เคท्เคฏ เค…เค—เคฒे 10 เคตเคฐ्เคทों เคฎें เคญाเคฐเคค เค•ी เคช्เคฐเคคि เคต्เคฏเค•्เคคि เค†เคฏ เค•ो เคฆोเค—ुเคจा เค•เคฐเคจा เคฅा.

iii. เค‡เคธเค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ 2012 เคคเค• เค—เคฐीเคฌी เค…เคจुเคชाเคค เค•ो 15% เค•เคฎ เค•เคฐเคจा เคฅा.

iv. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เคฎें 8.0% เคตिเค•ाเคธ เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐเคจे เค•ा เคฒเค•्เคท्เคฏ เคฐเค–ा เค—เคฏा เคฅा เคฒेเค•िเคจ เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เค•ेเคตเคฒ 7.2% เค•ी เคตृเคฆ्เคง เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคœा เคธเค•ी เคฅी.

 

เค—्เคฏाเคฐเคนเคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 2007 เคธे 2012 เคคเค• เคฅी.

ii. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคธी. เคฐंเค—เคฐाเคœเคจ เคฆ्เคตाเคฐा เคคैเคฏाเคฐ เค•ी เค—เคฏी เคฅी

iii. เค‡เคธเค•ी เคฎुเค–्เคฏ เคฅीเคฎ "เคคेเคœ़ เค”เคฐ เค…เคงिเค• เคธเคฎाเคตेเคถी เคตिเค•ाเคธ" เคฅी.

iv. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เคฎें 8.1 % เคตिเค•ाเคธ เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐเคจे เค•ा เคฒเค•्เคท्เคฏ เคฐเค–ा เค—เคฏा เคฅा เคฒेเค•िเคจ เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เค•ेเคตเคฒ 7.9% เค•ी เคตृเคฆ्เคง เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคœा เคธเค•ी เคฅी.

 

เคฌाเคฐเคนเคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा

i. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เค•ी เค…เคตเคงि 2012 เคธे 2017 เคคเค• เคฅी.

ii. เคฏเคน เคฏोเคœเคจा เคธी. เคฐंเค—เคฐाเคœเคจ เคฆ्เคตाเคฐा เคคैเคฏाเคฐ เค•ी เค—เคฏी เคฅी

iii. เค‡เคธเค•ी เคฎुเค–्เคฏ เคฅीเคฎ "เคคेเคœ़, เค…เคงिเค• เคธเคฎाเคตेเคถी เค”เคฐ เคธเคคเคค เคตिเค•ाเคธ" เคฅी.

iv. เค‡เคธ เคฏोเคœเคจा เคฎें 8 % เคตिเค•ाเคธ เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐเคจे เค•ा เคฒเค•्เคท्เคฏ เคฐเค–ा เค—เคฏा เคฅा เคฒेเค•िเคจ เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เค•ेเคตเคฒ 6.8% เค•ी เคตृเคฆ्เคง เคฆเคฐ เคนाเคธिเคฒ เค•ी เคœा เคธเค•ी เคฅी.

เคฌाเคฐเคนเคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा เค•े เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ

1. เค—ैเคฐ เค•ृเคทि เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें 50 เคฎिเคฒिเคฏเคจ เคจเค เค•ाเคฎ เค•े เค…เคตเคธเคฐ เคชैเคฆा เค•เคฐเคจा.

2. 0-3 เคธाเคฒ เค•े เคฌเคš्เคšों เค•े เคฌीเคš เค•ुเคชोเคทเคฃ เค•ो เค•เคฎ เค•เคฐเคจा.

3. เคตเคฐ्เคท 2017 เคคเค• เคธเคญी เค—ांเคตों เค•ो เคฌिเคœเคฒी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคฐाเคจा

4. เค—्เคฐाเคฎीเคฃ เค†เคฌाเคฆी เค•े 50% เคœเคจเคธँเค–्เคฏा เค•ो เค‰เคšिเคค เคชेเคฏเคœเคฒ เค•ी เคธुเคตिเคงा เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคฐाเคจा

5. เคนเคฐ เคธाเคฒ 1 เคฎिเคฒिเคฏเคจ เคนेเค•्เคŸेเคฏเคฐ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคชेเฅœ เคฒเค—ाเค•เคฐ เคนเคฐिเคฏाเคฒी เคซैเคฒाเคจा

6. เคฆेเคถ เค•े 90% เคชเคฐिเคตाเคฐों เค•ो เคฌैंเค•िंเค— เคธेเคตाเค“ं เคธे เคœोเฅœเคจा

เคญाเคฐเคค เคฎें เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฎोเคฆी เคธเคฐเค•ाเคฐ เคจे เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจाเค“ं เคตเคฐ्เคท 2017 เคธे เคฌเคจाเคจा เคฌंเคฆ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคนै. เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธोเคตिเคฏเคค เคฐूเคธ เค•ी เคจเค•เคฒ เคชเคฐ เคฌเคจाเคฏीं เคœा เคฐเคนीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจाเค“ं เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฆेเคถ เค•ी เค†เคฐ्เคฅिเค• เคจिเคฏोเคœเคจ เคช्เคฐเคฃाเคฒी เค•ो เคฌंเคฆ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै เค”เคฐ 12เคตीं เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा เคญाเคฐเคค เค•ी เค…ंเคคिเคฎ เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจा เค•เคนी เคœाเคเค—ी.